نقش بازتحلیل در تغییرات صرفی زبان فارسی

author

  • مهرداد نغزگوی کهن استادیار پارهوقت دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد همدان / استادیار گروه زبانشناسی دانشگاه بوعلی سینا
Abstract:

زبان‌شناسان بازتحلیل را در مقام یکی از ساز و کارهای مهم تغییر زبانی طبقه‌بندی کرده‌اند. بازتحلیل می‌تواند موجب تغییرات صرفی و نحوی شود. در بعضی از تغییرات صرفی، سخنگویان ساختار تاریخی و اولیة کلمه یا کلماتی را نادیده می‌گیرند و برای آنها ساختار ثانویه و کاملاً متفاوتی قائل می‌شوند و از این راه ، کلمات یا تک واژهای جدیدی پا به عرصة وجود می‌گذارد. این بازتحلیل و تلقّیِ ثانویه، بیشتر حاصل ناآگاهی، کم‌سوادی و یا بی‌دقتی است. به طور معمول، در دستور سنتی، ساخت‌های حاصل از بازتحلیل را «غلط مشهور»، «اشتقاق عامیانه» و« صورت جعلی» می‌نامند. ولی شواهد مربوط به زبان فارسی و زبان‌های دیگر بیانگر آن است که بسیاری از ساخت‌های بازتحلیل شده، استعمال عام می‌یابند و به‌اصطلاح در زبان جا می‌‌افتند. ما در این تحقیق به بررسی نقش بازتحلیل در تغییرات صرفی زبان فارسی نو خواهیم پرداخت و با شواهد عینی که بیشتر از کتاب‌ها و مقالات دارای ماهیت تجویزی و ریشه‌شناختی استخراج کرده‌ایم، نشان خواهیم داد که در این زبان، بسیاری از تغییرات صرفی در نتیجة عملکرد بازتحلیل به وجود آمده است. منظور ما از فارسی نو، فارسی دورة اسلامی تاکنون است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پارس مورف: تحلیلگر صرفی زبان فارسی

In this paper, the theoretical foundation, the way of implementation and the uses of Pars Morph, a Persian morphological analyzer is introduced. Pars Morph is a rule-based Persian morphological analysis system, which analyzes the internal structure of word in Persian and determines the grammatical category and function of the word parts. Pars Morph being in link with a lexicon covering about 45...

full text

دگرگونی‌های صرفی نحوی در تقابل رویارویی مقولات صرفی نحوی در زبان فارسی و آلمانی

بدیهی است که زبان‌آموزان بومی به هنگام فراگیری زبان بیگانه ساختارهای زبان مادری خود را بر زبان بیگانه اعمال می‌کنند. عنصر تداخل به عنوان یک پدیدة زبان‌شناختی به زبان‌آموز امکان می‌دهد تا عناصر زبان بیگانه را به سهولت بیاموزد. در این خصوص نظریه‌های زبان‌شناسی مقابله‌ای اهمیت مهمی دارد. بر این اساس در مقالة حاضر توصیف نمونه‌وار حوزة بحث‌انگیز مقولات دستوری در زبان آلمانی و فارسی ارایه می‌شود. اهم...

full text

بازتحلیل واژگانی، جلوه‌ای از فارسی سازی وام‌ واژه‌ها در زبان فارسی؛ یک بررسی ساختاری

بازتحلیل واژگانی، یکی از جلوه‌های بومی‌سازی است که در اثر ناآگاهی افراد از ریشة واژه، رخ می‌دهد. در بازتحلیل واژگانی، جزئی از وام‌واژه بر اساس شباهت ظاهری، با یک تکواژ یا واژه مشابه، اشتباه گرفته می‌شود و با آن جایگزین می‌شود. پدیده بومی‌سازی در هر زبانی با توجه به قواعد خاصِ آن زبان، شکل ویژه‌ای به خود می‌گیرد و در پی آن نامی مرتبط با اسم همان زبان، بر آن گذارده می‌شود. بنابراین دراین مقاله، بو...

full text

دگرگونی های صرفی نحوی در تقابل رویارویی مقولات صرفی نحوی در زبان فارسی و آلمانی

بدیهی است که زبان آموزان بومی به هنگام فراگیری زبان بیگانه ساختارهای زبان مادری خود را بر زبان بیگانه اعمال می کنند. عنصر تداخل به عنوان یک پدیدة زبان شناختی به زبان آموز امکان می دهد تا عناصر زبان بیگانه را به سهولت بیاموزد. در این خصوص نظریه های زبان شناسی مقابله ای اهمیت مهمی دارد. بر این اساس در مقالة حاضر توصیف نمونه وار حوزة بحث انگیز مقولات دستوری در زبان آلمانی و فارسی ارایه می شود. اهم...

full text

محدودیت‌های صرفی و نحوی در زایایی فرایند اشتقاق در زبان فارسی

میان زایایی ساختواژی و تعداد محدودیت‌های حاکم بر عملکرد زایای فرایندهای ساختواژی رابطة معکوس وجود دارد؛ به این ترتیب که با افزایش تعداد این محدودیت‌ها، زایایی ساختواژی کاهش می‌یابد. گروهی از محدودیت‌های زایایی ساختواژی، ساختاری هستند که از آن‌جمله می‌توان به محدودیت‌های صرفی و نحوی اشاره کرد. محدودیت‌های صرفی شامل طبقة صرفی پایه، ساخت صرفی پایه و وند موجود در آخرین لایة پایه و محدودیت‌های نحوی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 11

pages  105- 117

publication date 2008-06-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023